Indo-US ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਆਯਾਮ ਦੇਣਗੇ ਬਿਡੇਨ, 7 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦਿੱਤੇ ਸੀ ਸੰਕੇਤ

ਕਰੀਬ ਦੋ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਵਿਚ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਸੱਤਾ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈ। ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਅਤੇ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ, ਬਿਡੇਨ ਕੀ ਢੰਗ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ?

ਪਰ ਇਹ ਪੱਕਾ ਹੈ ਕਿ ਬਿਡੇਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਰੁਕਣ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਹਨ ਕਿ ਹੁਣ ਵਾਪਸ ਮੁੜ ਕੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਆਯਾਮ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਗੇ।

ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਦਾ ਟਰੈਕ ਰਿਕਾਰਡ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਭਾਰਤ ਬਾਰੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਰੁਖ਼ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬਿਡੇਨ ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਹੈ। 77 ਸਾਲਾ ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਦੁਵੱਲੇ ਵਪਾਰ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਗੁੰਜਾਇਸ਼ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬਿਡੇਨ ਦੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਹਨ ਜੋ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਮੰਜ਼ਿਲ ‘ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਯੂ.ਐੱਸ. ਦਾ ਇਸ ਸਮੇਂ 150 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ 2013 ਵਿਚ ਬਿਡੇਨ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਭਾਰਤ ਗਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੁਵੱਲੇ ਵਪਾਰ ਨੂੰ 500 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਤਕ ਲਿਜਾਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ। ਹੁਣ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਇਸ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਮਿਲਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨਗੇ।

ਕਮਲਾ ਹੈਰਿਸ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਨਵੀਂ ਉਪ-ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਹਨਾਂ ਦਾ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਗੂੜ੍ਹਾ ਸਬੰਧ ਹੈ। ਹੁਣ ਕਮਲਾ ਹੈਰਿਸ ਰਾਹੀਂ, ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਉਣਗੇ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਚੋਣ ਮੁਹਿੰਮ ਦੌਰਾਨ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੀ ਭਾਰਤ ਬਾਰੇ ਕੀਤੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਦਾ ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਨੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਟਰੰਪ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹਵਾ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਨੂੰ ਦੱਸਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਟਰੰਪ ਨੇ ਐਚ-1ਬੀ, ਐਚ-2ਬੀ ਸਮੇਤ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵੀਜ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਲਏ। ਦੋਸਤੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਟਰੰਪ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਟੈਰਿਫ ਕਿੰਗ ਕਿਹਾ। ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫਾਰਮਾ, ਡਾਟਾ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਡੇਅਰੀ, ਆਪਸੀ ਹਿੱਤਾਂ ਦੇ ਟਕਰਾਅ ਕਰਕੇ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਇੱਕ ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ 5 ਲੱਖ ਦੇ ਕਰੀਬ ਭਾਰਤੀ ਹੋਣਗੇ।

ਪਰ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟ ਅਤੇ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਦੋਵੇਂ ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹਨ ਕਿ ਚੀਨ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਵਸਥਾ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਜੋ ਨੀਤੀ ਅਪਣਾਏਗਾ, ਉਹ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰੇਗੀ। ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਰਾਕ ਓਬਾਮਾ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣਨ ਦੌਰਾਨ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਕਦਮਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਕੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉੱਚ-ਤਕਨੀਕੀ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ‘ਤੇ ਲੱਗੀ ਪਾਬੰਦੀ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਰੱਖਿਆ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਪਾਰ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਬਣਾਇਆ। 2015 ਵਿੱਚ, ਓਬਾਮਾ ਨੇ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਪਰੇਡ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨ।

ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚਕਾਰ ਦੁਵੱਲਾ ਵਪਾਰ ਵਧ ਕੇ 89 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2015 ਵਿੱਚ 12 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ 8 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 53 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਯਾਤ 3.5 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 35 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਡੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਅਤੇ ਗਹਿਣੇ (ਕੁੱਲ ਯੂ.ਐੱਸ. ਨਿਰਯਾਤ ਦਾ 17%), ਕੱਪੜਾ ਅਤੇ ਰੇਡੀਏਡ ਗਾਰਮੈਂਟਸ (15%), ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਫਾਰਮਾ ਉਤਪਾਦ (13%), ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਅਤੇ ਸਬੰਧਿਤ ਉਤਪਾਦ (9%) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਅਤੇ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ (10%), ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਮਸ਼ੀਨਰੀ (5%), ਇਲੈਕਟਰਾਨਿਕਸ (4%) ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਵੱਡੀਦਰਾਮਦ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਅਤੇ ਕੱਚੇ ਤੇਲ (19%), ਰਸਾਇਣ (10%), ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਫਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੰਬੰਧਿਤ ਉਤਪਾਦ (5%), ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪੁਰਜ਼ੇ (5%), ਇਲੈਕਟਰਾਨਿ੍ਕ ਸਮਾਨ (8%), ਰਤਨ ਅਤੇ ਗਹਿਣੇ ਹਨ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਆਦਿ।