ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸਦਾ ਲਈ ਛਾਏ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ, ਪਵਿੱਤਰ ਗ੍ਰੰਥ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਆਖਰੀ ਛੇ ਸਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤਿੰਨ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਉਡਾਣ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਆਉਣ ਦੇ ਹਨ।
ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਕਾਬਲ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ‘ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਰੂਪ ਲੈ ਕੇ ਅਤੇ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਤੁਰਨ ਦੀਆਂ ਦਿਲ ਦਹਿਲਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਾਇਰਲ ਹੋਈਆਂ।
ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਆਏ 46 ਅਫਗਾਨ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, “ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਰੂਪ ਵੀ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਹਾਂ । ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਛੱਡ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਸਕਦੇ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਅੰਤ ਵੇਖਣਾ ਬਹੁਤ ਦੁਖਦਾਈ ਹੈ ਪਰ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਹੋਰ ਕੋਈ ਵਿਕਲਪ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਸਕਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਬਚੇਗਾ”।“ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ 13 ਸਰੂਪ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 7 ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵਾਪਸ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਤਿੰਨ ਨੂੰ ਅੱਜ ਵਾਪਸ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਸਿਰਫ 3 ਹੋਰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਛੇਤੀ ਹੀ ਵਾਪਸ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਵੇਗਾ, ”ਕਰਤੇ ਪਰਵਾਨ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਛਬੋਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ।
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨਾਲ ਡੂੰਘਾ ਸਬੰਧ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਇੱਥੇ ਸ਼ਾਂਤੀ, ਭਾਈਚਾਰੇ ਅਤੇ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਆਏ ਸਨ। 16 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਥੇ ਫੇਰੀ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ। ਜਨਮਸਾਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 1519-1521 ਦੌਰਾਨ ਚੌਥੀ ਉਦਾਸੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਪਹੁੰਚੇ ਅਤੇ ਅਜੋਕੇ ਕਾਬੁਲ, ਕੰਧਾਰ, ਜਲਾਲਾਬਾਦ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ।
ਪਰਮਵੀਰ ਸਿੰਘ, ਮੁੱਖ ਸੰਪਾਦਕ, ਐਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ ਆਫ਼ ਸਿੱਖਇਜ਼ਮ, ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਪਟਿਆਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਖਤਮ ਹੋਣ ਦੇ ਕੰਢੇ ‘ਤੇ ਹੈ, ਇਹ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੀ ਅਮੀਰ ਵਿਰਾਸਤ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਅੰਤ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕਰੇਗਾ।
